یکی از اختلافات افرادی که به صورت مشاعی و شراکتا در ملکی شریک می باشند و بیشتر موجب بروز دعوا و شکایت میان این اشخاص می شود تصرف عدوانی در ملک مشاع می باشد.
با این توضیح که ممکن است اشخاص به حکم قانون ( غیر ارادی و قهری ) و همچنین با توافق و کاملا به صورت ارادی در یک ملک شریک شوند. در بیان مصداقِ ایجاد مالکیت مشاعی به حکم قانون، می توان به ملکی که به صورت ورثه ای و پس از فوت متوفی به وراث وی ارث می رسد و همچنین در بیان شراکت ارادی در صورتی که دو شخص به صورت مشاعی اقدام به خرید ملکی می نمایند اشاره نمود.
- تعریف تصرف عدوانی در قوانین مدنی متفاوت از تعریف آن در قوانین کیفری می باشد. به موجب ماده 158 قانون آیین دادرسی مدنی دعوای تصرف عدوانی عبارتست از ادعای متصرف سابق مبنی بر این که دیگری بدون رضایت او مال غیرمنقول را از تصرف وی خارج کرده و اعاده تصرف خود را نسبت به آن مال درخواست می نماید.
اما به موجب قانون 690 قانون مجازات اسلامی تعزیرات و مجازات های بازدارنده مصوب سال 1375 ، قانونگذار پس از بیان مصادیق این جرم از جمله پی کنی، دیوارکشی … یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور … به مجازات آن که یک ماه تا یک سال حبس بوده و همچنین رفع تصرف و اعاده به وضع سابق پس از محکومیت اشاره نموده است
- حال پس از توضیحات ذکر شده در این مجال و فرصت قصد داریم به این موضوع بپردازیم که آیا تصرف عدوانی در ملک مشاع امکان پذیر است و اینکه وضعیت این تصرف به چه صورت می باشد.
تصرف عدوانی در ملک مشاع
یکی از عمده سوالاتی که ذهن مراجعه کنندگان را به خود مشغول نموده است تصرف عدوانی در ملک مشاع می باشد.
- موضوع تصرف عدوانی در ملک مشاعی به دلیل تعدد وقوع آن بارها موضوع طرح در نظریات مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه و شور میان قضات و سایر حقوقدانان بوده است. برخی از حقوق دانان با وحدت ملاک از رای وحدت رویه شماره 10 هیئت عمومی دیوان عالی كشور مورخ 21/7/1355 که در خصوص تخریب در ملک مشاع و ورثه ای تعیین تکلیف نموده است این گونه استنباط می نمایند که اگر تصرف عدوانی به قصد اضرار و جلب منافع غیرمجاز با سوء نیت به وقوع پیوسته باشد به موجب نظریه مشورتی شماره 10086/7 مورخ 29/10/1380 اداره حقوقی، تصرف عدوانی در ملک مشاعی قابل تحقق می باشد.
- در مقابل برخی از قضات و حقوق دانان بنابر این استدلال و بنابر ماده 571 قانون مدنی، نظر بر این داشته که با توجه به اینکه در ملک مشاع، شرکا و صاحبان سهم در جزء جزء ملک سهیم می باشند و به دلیل این مالکیت مشاعی، تصرف عدوانی را قابل تحقق در ملک مشاعی ندانسته اند، در ادامه به نمونه رای دادگاه در این خصوص می پردازیم:
* در این میان پیشنهاد می کنیم که مقاله اجرت المثل سرقفلی مشاعی را مطالعه نمایید *
نمونه رای تصرف عدوانی در ملک مشاع
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
رای وحدت رویه تصرف عدوانی در ملک مشاع هیأت عمومی دیوان عالی كشور شماره 10 مورخ 21/07/1355
- به طوری كه از اطلاق و عموم ماده 262 قانون كیفر عمومی مستفاد می گردد ارتكاب اعمال مذكور در آن ماده در صورتی كه مقرون به قصد اضرار و یا جلب منافع غیرمجاز با سوء نیت باشد قابل تعقیب و مجازات است هرچند مالكیت اموال موضوع جرم مشمول ماده فوق به طور اشتراك و اشاعه باشد. این رأی طبق ماده واحده قانون وحدت رویه مصوب سال 1328 در موارد مشابه لازم الاتباع است.
نمونه رای تصرف عدوانی در ملک مشاع مبنی بر جرم بودن تصرف عدوانی در ملک مشاعی
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
- بنابراین در پاسخ به این پرسش که آیا تصرف عدوانی در ملک مشاع امکانپذیر است باید به این موضوع اشاره نماییم که رویه ثابتی در خصوص اینکه تصرف عدوانی در ملک مشاع امکانپذیر می باشد یا خیر وجود ندارد و بنابر اینکه تصرف عدوانی در ملک مشاعی و شراکتی با قصد اضرار و جلب منفعت بوده باشد و یا در غیر آن قضات در این خصوص آراء متناقضی را صادر نموده اند
*برای تماس با وکیل می توانید از طریق صفحه شماره وکیل تهران ارتباط حاصل نمایید*
سلام وقت بخیر،میخواستم بدونم اگر ملکی بوسیله صلح عمری از طرف همسر به خانمش واگذار شود،بعد از فوت همسر امکان فروش یا واگذاری به فرزندان وجود دارد یا خیر؟؟
وکیل محمد حاتمی فر
درود، با توجه به انتقال مالکیت در عقد صلح، در صورت عدم درج قیود و شرطی خانم به عنوان متصالح امکان هر گونه دخل و تصرفی را نسبت به ملک خواهد داشت. موفق باشید
سلام همسرم اعتیاد به هروئين و شیشه داره و حالش خوب نیست منو خانواده اش تصمیم گرفتیم بفرستیم کمپ ولی چون خوشش نمیاد بره میخواد از خونه فرار کنه آهی در بساط نداریم فقط یه امتیاز مسکن ملی با 160 واریزی که اونم پول طلاهای خودم هست میگه میخوام اینو بفروشم و برم دهات زندگی کنم تنهایی از گیرها شما خسته شدم من چطور میتونم جلوشو بگیرم که امتیاز مسکن ملی رو نفروشه
وکیل محمد حاتمی فر
درود، در صورتی که مالی تحت مالکیت همسرتان باشد با توجه به اختیار ایشان نسبت به اداره اموال امکان هر گونه دخل و تصرفی در آن وجود دارد، مگر اینکه ایشان دچار حجر و جنون شده باشد که می توانید حجر ایشان را پیگیر شوید، در اینصورت امکان مداخله شخص نسبت به اموال فراهم نمی باشد
سلام.آیا بااتمام قرارداد اجاره ای که پایان ان سال 1402است موجر میتواند حکم تخلیه بگیرد ؟
وکیل محمد حاتمی فر
درود، بله علاوه بر تخلیه امکان مطالبه اجور معوقه و در صورتی اجرت المثل ایام تصرف قابل طرح و پیگیری قضایی خواهد بود. موفق باشید
سلام خسته نباشید ملک شش دانگی سه دانگ از ان مهریه زوجه بوده توسط پدر زوجه با ترفندی مابقی ملک را وکالتی از زوج گرفتع مجدذابا تهذید زوج یک ونیم دانگ ان توسط زوج به نام زوجه شده ومابقی رانیز میخاست با وکالت بنام خودش کند یعنی کلا ملک را تصرف کند ولی زوج متوجه شده ویک ونیم دانگ ملک راکه سند داشت به دیگری انتقال داذ حال سوال اینجاست ایا یک ونیم سهمی که قبلا مال زوج بوده میتوان برگشت بخورذ زوج سند سه دانگ داشته الان چهارنیم دانگ از ملک خودزوج به نام زوجه شده وزوجه میخواهد ملک رابفروشد لطفا راهنمایی کنید متشکرم
وکیل محمد حاتمی فر
درود وقت بخیر، با توجه به انتقال مالکیت صورت پذیرفته به صورت رسمی در اغلب موارد امکان ابطال یا عبارتی عودت ملک به زوج وجود ندارد، اما با بررسی سایر اسناد و دلایل ممکن است امکان طرح دعوای معامله صوری در دادگاه وجود داشته باشد. موضوع نیاز به بررسی بیشتر دارد
سلام جناب حاتمی فر، چند تا ملک ورثه ای در احمد آباد مستوفی داریم که برخی از زمین ها متصرف داره و چند تاشون ادعا کردن که خریدن کیخواستم یک جلسه حضوری برای طرح دعاوی ترتیب بدهید
این مقاله چقدر براتون مفید بود؟
وکیل محمد حاتمی فر
سوال از وکیل
پرسش خود را از وکیل می توانید از همین طریق مطرح نمائید، مراجعه کنندگان در نظر داشته باشند که نتیجه پاسخدهی وکیل به پرسش ها از طریق پیامک به اطلاع شما عزیزان خواهد رسید
پیگیری سوال
پس از اطلاع رسانی از طریق پیامک می توانید با وارد نمودن شماره موبایل خود نسبت به مشاهده پاسخ ارائه شده توسط وکیل اقدام نمائید
