ضامن در چک صیادی + شرایط اقامه دعوی علیه ضامن

یکی از اشخاصی که ممکن است در کنار صادرکننده چک در برابر دارنده چک مسئولیت داشته باشد ضامن چک می باشد
به این صورت که پس از تنظیم چک توسط صادرکننده، که در خصوص چک های جدید صیادی این عمل با ثبت چک در سامانه صیاد کامل می شود، شخصی غیر از صادر کننده و ظهرنویس چک با امضای پشت آن وصول و نقد شدن وجه چک را تضمین می نماید
حال سوالی که مطرح می شود این است که اقامه دعوی علیه ضامن چک به چه صورت می باشد و اینکه در خصوص چک های صیادی به چه صورت می توان وجه چک را از ضامن چک مطالبه نمود و علیه وی طرح دعوا کرد.
نمونه چک صیادی
اقامه دعوی علیه ضامن چک
همانطور که توضیح داده ایم یکی دیگر از اشخاصی که با صادر کننده چک در برابر دارنده چک مسئولیت تضامنی دارد ضامن چک می باشد.
- مسئولیت تضامنی ضامن چک: به موجب قانون تجارت و مطابق ماده 403 آن در کلیه مواردی که به موجب قوانین یا موافق قراردادهای خصوصی ضمانت تضامنی باشد طلبکار می تواند به ضامن و مدیون اصلی مجتمعاً رجوع کرده یا پس از رجوع به یکی از آنها و عدم وصول طلب خود برای تمام یا بقیه طلب به دیگری رجوع نماید
بنابراین در فرضی که ضامن با مدیون اصلی در برابر طلبکار مسئولیت تضامنی دارد، شخص طلبکار می تواند برای وصول مبلغ چک به صادرکننده و ضامن چک مراجعه نماید
این رجوع می تواند کاملا به اختیار دارنده چک باشد، بگذارید با ذکر مثالی به توضیح آن بپردازیم، تصور نمایید که صادرکننده، چکی را به مبلغ ده میلیارد تومان صادر نموده است، با توجه به اختیاری که قانون گذار به دارنده اعطا نموده، شخص می تواند برای تمام وجه چک که ده میلیارد تومان می باشد فقط به شخص ضامن رجوع نموده و یا برای قسمتی از وجه چک، به طور مثال پنج میلیارد تومان، علیه یکی از دو نفر مسئول چک (صادرکننده و ضامن) اقامه دعوی نماید.
- مسئولیت تبعی ضامن: نکته دیگری که باید به آن اشاره نمود چگونگی مسئولیت ضامن می باشد به اینصورت که ضامن بنابر اینکه از چه شخصی ضمانت نموده است صرفا به میزان و مرتبه آن شخص مسئول می باشد.
با این توضیح که اگر ضامن، ضمانت شخص ظهرنویس یا پشت نویس چک را به عهده گرفته باشد صرفا به میزان مسئولیت ظهرنویس و بنابر اینکه ظهرنویس مسئول چک می باشد در برابر دارنده مسئول می باشد
اگر به هر دلیل شخص ظهرنویس، مسئولیتی در برابر دارنده نداشته باشد با توجه به اینکه ضامن مسئولیتش را از شخص مضمون عنه ( شخصی که ضمانت می نماید در مثال شخص ظهرنویس) اقتباس می کند در برابر دارنده نیز مسئولیت نخواهد داشت، بنابراین مسئولیت ضامن یک مسئولیت تبعی می باشد.
- اقامه دعوی علیه ضامن چک صیادی: یکی از موضوعاتی که اخیرا مراجعه کنندگان با اینجانب در میان گذاشته، چگونگی اقامه دعوی و مطالبه وجه در چک های جدید صیادی می باشد.
یکی از امتیازات چک های صیادی درخواست صدور اجراییه می باشد. به اینصورت که اگر چکی مطابق با قانون صدور چک جدید صادر شده و همچنین اصطلاحا برگشت خورده باشد، دارنده می تواند بدون طی کردن مراحل دادرسی و بدون پرداخت هزینه هنگفت تمبر دادگستری درخواست صدور اجراییه نماید.
به اینصورت که ممکن است شخص با طی نمودن مدت زمان کوتاهی با صدور اجراییه، نسبت به توقیف حساب، ملک و خودرو، سایر اموال متعلق به طرف دعوا وهمچنین جلب شخص اقدام نماید.
اما سوال این است که آیا امکان صدور اجراییه مطابق قانون جدید علیه شخص ضامن چک صیادی وجود دارد؟
مطابق ماده 23 قانون صدور چک جدید، دارنده چک می تواند با ارائه گواهینامه عدم پرداخت، از دادگاه صالح صدور اجرائیه نسبت به کسری مبلغ چک و حق الوکاله وکیل طبق تعرفه قانونی را درخواست نماید. دادگاه مکلف است در صورت وجود شرایط زیر حسب مورد علیه صاحب حساب، صادر کننده یا هر دو اجرائیه صادر نماید.
همانطور که قانونگذار نسبت به این موضوع تعیین تکلیف نموده است، دارنده صرفا علیه صاحب حساب، صادرکننده و یا هر دو امکان درخواست صدور اجراییه دارد.
بنابراین امکان اقامه دعوی علیه ضامن در چک صیادی صرفا با مطالبه وجه در دادگاه و محکوم نمودن وی امکان پذیر بوده و امکان صدور اجراییه مطابق با قانون جدید علیه ضامن چک صیادی وجود ندارد. که در ادامه به نمونه رای مطالبه وجه از ضامن می پردازیم
نحوه شکایت از امضا کننده پشت چک
زمانی که شخصی غیر از صادر کننده چک اقدام به امضای پشت یا بعبارتی ظهر چک می نماید می بایست مشخص شود که آیا چنین امضایی به منزله ضمانت تلقی شده و یا شخص امضا کننده به عنوان ظهرنویس اقدام به امضا پشت چک نموده است.
*در این بین پیشنهاد می کنیم که مطلب ظهرنویسی چک های صیادی را مطالعه نمایید*
بنابراین زمانی که شخصی که اقدام به امضای چک چه به عنوان ظهرنویس و چه به عنوان ضامن نموده باشد حتی اگر چک نیز صیادی باشد می بایست از طریق غیر از صدور اجراییه که مختص مطالبه وجه از شخص صادرکننده باشد اقدام نمود
در اینصورت نحوه شکایت از امضا کننده پشت چک از طریق دادخواست و مطالبه وجه از طریق دادگاه می باشد، در این فرض شخص طرح کننده دعوی می بایست پس از ابطال تمبر دادگستری و پرداخت هزینه دادرسی بنابر میزان مبلغ چک، در دادگاه صلح یا دادگاه عمومی حقوقی اقدام به طرح دادخواست مقتضی نماید
*همچنین در این بین پیشنهاد می کنیم که مطلب وصول چک صیادی برگشتی را مطالعه نمایید*
رای بدوی
در خصوص دعوی 1 و 2 با وکالت … به طرفیت آقای 3 به خواسته مطالبه وجه دو فقره چک به شماره های … و … عهده بانک ملی ایران شعبه … تهران جمعاً به مبلغ … ریال که توسط آقای … به عنوان صاحب حساب در وجه خواهان صادر و خوانده پرداخت وجوه آنها را با امضاء ظهر چکها ضمانت نموده است به انضمام خسارات دادرسی و تاخیر تادیه ، خوانده در دفاع به امضاء ظهر چکها به عنوان شاهد و ظهرنویس اشاره و به وجود اختلاف بین خواهان و صادر کننده چکها و طرح شکایت کیفری علیه خواهان تحت عنوان خیانت در امانت و همچنین به توقیف وجه چکها از اموال صادر کننده توسط خواهان استناد و رد دعوی مطروحه علیه خود را تقاضا نموده است در حالی که جهت اثبات توقیف اموال صادر کننده به میزان وجه چکها دلیلی ارائه ننموده و ادعای وی مبنی بر امضاء ظهر چکها به عنوان شاهد و ظهرنویس فاقد وجاهت است چه اینکه چکها در وجه خواهان صادر گردیده و عمل ظهرنویسی که جهت انتقال چک صورت می گیرد در موضوع حاضر بلا وجه است بنابراین ضمانت خوانده از صادر کننده در برابر خواهان در قبال پرداخت وجوه چکها محرز و مسلم است نظر به اینکه هر چند به موجب ماده 403 قانون تجارت طلبکار حق دارد که به ضامن یا مدیون اصلی مراجعه کند و مطابق ماده 402 همین قانون ضامن حق ندارد که از مضمون له تقاضا کند که بدواً جهت وصول طلب خود به مدیون اصلی ( مضمون عنه ) رجوع کند ولی قدر مسلم این است که وجود دین و اشتغال ذمه مضمون عنه ثابت باشد در موضوع حاضر که بین خواهان به عنوان دارنده چکها وصادر کننده عنوان مضمون عنه بر استحقاق خواهان در دریافت وجوه چکها اختلاف است به نحویکه در گواهینامه های عدم پرداخت صادره از ناحیه بانک محال علیه به دستور عدم پرداخت صادر کننده به علت خیانت در امانت نسبت به چکهای مستند دعوی اشاره شده است و دعوی حاضر نیز به عنوان مدیون اصلی طرف دعوی قرار نگرفته و حکم علیه وی صادر نگردیده است بنابراین دادگاه دعوی مطروحه را در موقعیت کنونی غیر قابل استماع تشخیص مستنداً به ماده 2 قانون آیین دادرسی مدنی قرار رد دعوی مطروحه را صادر و اعلام می نماید . رای صادره حضوری و قابل تجدیدنظرخواهی در محاک تجدیدنظر استان تهران می باشد .
رأی دادگاه تجدیدنظر استان
تجدیدنظرخواهی 1 و 2 بطرفیت … نسبت به دادنامه شماره … مورخ … صادره از شعبه … دادگاه حقوقی تهران که طی آن راجع به دعوی تجدیدنظرخواه بخواسته مطالبه وجه دو فقره چک به شماره های … و … از تجدیدنظرخوانده بعنوان ضامن چکهای مذکور بلحاظ اینکه صادر کننده چک بعنوان مدیون اصلی طرف دعوی قرار نگرفته است قرار عدم استماع دعوی صادر و اعلام گردیده است وارد و محمول بر صحت می باشد زیرا برابر ماده 403 قانون تجارت ناظر به مواد 314 و 249 همان قانون دارنده چک می تواند به هر یک از صادر کننده چک و یا ضامن پرداخت چک که بخواهد رجوع نماید و در ما نحن فیه خواهان دعوی اصلی دعوی خود را مطابق مقررات قانونی و اصول دادرسی مطرح نموده و دادگاه بدوی تکلیف داشته وفق مقررات مواد 3و 199 قانون آئین دادرسی مدنی به دعوی مطروحه رسیدگی نماید و در صورت ضرورت هر گونه تحقیقی که لازم باشد به عمل آورد و حکم مقتضی را صادر نماید علیهذا دادگاه به استناد قسمت اخیر ماده 353 قانون اخیر الذکر ضمن نقض دادنامه تجدیدنظرخواسته پرونده را جهت رسیدگی ماهوی به دادگاه بدوی اعاده می نماید . رأی صادره قطعی است.
*برای تماس با وکیل می توانید از طریق صفحه شماره وکیل تهران ارتباط حاصل نمایید*