به موجب تغییراتی که در قانون صدور چک ایجاد گردید، چک های صیادی جایگزین چک های قدیم شد، یکی از تغییراتی که در این نوع چک به وقوع پیوست این بوده که تمامی اقدامات مربوط به چک صیادی از جمله صدور و انتقال (پشت نویسی، ظهرنویسی) می بایست در سامانه صیادی انجام گرفته و ثبت شود.
بنابراین مطابق قانون صدور چک، زمانی این نوع چک از اعتبار اسناد تجاری برخوردار شده که صدور آن در سامانه صیادی ثبت شود.
امتیازات چک ثبت شده در سامانه صیاد
چک های صیادی در صورت ثبت دارای امتیازاتی می باشد، یکی از امتیازاتی که می توان به آن اشاره نمود این است که دارنده چک در صورتیکه با عدم موجودی وجه چک در حساب صادرکننده مواجه شد می تواند پس از دریافت گواهینامه عدم پرداخت یا اصطلاحا برگشت یا برگه چک، درخواست صدور اجراییه از دادگاه نماید
وکیل چک صیادی
برای ارتباط با وکیل محمد حاتمی فر وکیل پایه یک دادگستری تهران بر روی لینک زیر کلیک کنید.
به اینصورت دارنده چکی که برگشت خورده است به مانند گذشته نیازی به طی کردن مراحل مربوط به طرح دادخواست و پرداخت هزینه دادرسی و همچنین محکوم نمودن شخص صادرکننده نداشته و به دلیل اعتباری که قانونگذار برای این نوع چک قائل شده است می تواند مستقیما و پس از درخواست صدور اجراییه نسبت به اجرای آن مبادرت ورزیده و اموال شخص محکوم علیه را توقیف و حتی نسبت به جلب شخص اقدام نماید
آیا می توان صادرکننده را به ثبت چک اجبار نمود
اما سوالی که مطرح می شود این است که اگر صاحب حساب پس از صدور چک صیادی آن را در سامانه ثبت ننماید آیا می توان دعوای الزام به ثبت چک صیادی در سامانه را مطرح نمود؟
در این خصوص میان حقوقدانان اختلاف نظر وجود دارد:
به اینصورت که گروهی بر این باور می باشند که دعوای الزام به ثبت چک صیادی قابلیت استماع در دادگاه را نداشته و استدلال آنها این است که با توجه به درج عبارت “کارسازی این چک منوط به ثبت صدور، دریافت و انتقال آن در سامانه صیاد است” و اعلام آن به اشخاص، چک هایی که در سامانه ثبت نشده باشد در دسته اسناد تجاری جای نداشته و از شمول قانون صدور چک خارج می باشد. و دارنده این نوع چک بدون رعایت شدن ترتیبات صدور، چک را دریافت نموده و مطابق قاعده اقدام، خود را از امتیازات در نظر گرفته شده برای چک های صیادی محروم نموده است و مستند خود را نظرییه مشورتی شماره 7/1400/1478 مورخ 1401/03/25 قرار می دهند:
نظریه شماره 7/1400/1478 مورخ 1401/03/25 اداره کل حقوقی قوه قضاییه
استعلام: الف- در فرضی که طبق توافق کتبی یا شفاهی طرفین، قرار بر تحویل چک بابت ایفای تعهدات قراردادی با پرداخت دین و مانند آن بوده است و صادرکننده چک بدون ثبت آن در سامانه صیاد، چک را تنظیم و تحویل دارنده کرده است و دارنده با این وصف که چک در سامانه ثبت شده است آن را قبول می نماید؛ اعم از این که چک به روز یا وعده دار باشد، آیا دارنده می تواند دعوای الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه را طرح کند؟
ب- دارنده چک صیادی که چک به نام وی در سامانه صیاد ثبت شده است، با قصد انتقال و بدون ثبت انتقال در سامانه یادشده صرفا با امضاء ظهر چک، آن را به شخص ثالثی انتقال می دهد. آیا در این فرض دعوای الزام دارنده به ثبت انتقال چک قابل طرح و استماع است؟ در صورت منفی بودن پاسخ، آیا دارنده می تواند به استناد این چک که گواهی عدم پرداخت آن نیز به سبب عدم ثبت در سامانه صیاد توسط بانک صادر نمی شود، علیه صادرکننده و منتقل کننده طرح دعوا کند؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه
الف- در فرض سؤال که طبق توافق، قرار بر تحویل چک بابت ایفای تعهدات قراردادی یا پرداخت دین بوده و صادرکننده چک بدون ثبت آن در سامانه صیاد، چک را تنظیم و تحویل دارنده کرده است، دارنده نمی تواند دعوای الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیاد را اقامه کند؛ زیرا اولا، مستفاد از تبصره اصلاحی ماده ۲۱ مکرر (۲۹/۱/۱۴۰۰) قانون صدور چک، ثبت در سامانه صیاد از شرایط صدور چک است و لذا اگر در زمان صدور چک، در این سامانه ثبت نشده باشد، چک یادشده از شمول قانون صدور چک خارج است. ثانیا، برابر تبصره اصلاحی یادشده، قید عبارت صدور و پشت نویسی چک بدون درج در سامانه صیاد فاقد اعتبار است در متن چک الزامی است و دارنده ای که به رغم قید این عبارت در چک و بدون رعایت این ترتیبات چک را پذیرفته است، عملا خود را از مزایای قانونی محروم کرده است و لذا دعوای وی دایر بر الزام صادرکننده به ثبت چک در سامانه صیاد مسموع نیست.
ب- در فرض سؤال که مشخصات دارنده چک در سامانه صیاد ثبت شده است؛ اما وی صرفا با امضای در ظهر چک آن را به ثالث تسلیم کرده است، با توجه به این که وفق تبصره اصلاحی ماده ۲۱ مکرر یادشده، پشت نویسی چک نیز بدون درج در سامانه فاقد اعتبار بوده و از شمول قانون صدور چک خارج است، دعوای الزام به ثبت انتقال چک در سامانه صیاد مسموع نیست. بدیهی است روابط طرفین تابع عمومات قانون مدنی است.
گروه دیگری از حقوقدانان بر خلاف دسته اول اعتقاد دارند که دعوای الزام به ثبت چک صیادی قابلیت طرح و استماع داشته و برای توجیه نظر خود به این موضوع اشاره می کنند که بنای عرفی و عقلی صادرکننده و همچنین دارنده ای که اقدام به دریافت چک نموده است این است که چک باید بدون اشکال باشد و مطابق قانون مدنی ثبت در سامانه صیاد از لوازم عرفی چک می باشد
در صورت ایجاد پرسش می توانید سوال خود را از وکیل حاتمی فر پرسیده در اینصورت اطمینان خاطر داشته باشید که پاسخ پرسش ها ظرف 24 ساعت به شما داده خواهد شد، همچنین می توانید برای اخذ نوبت با وکیل، با ما در ارتباط باشید
بنابراین این دعوا قابلیت استماع دارد و از این باب و به دلیل حمایت قانونی از چک صیادی و اعمال شدن امتیازاتی چون درخواست تامین خواسته بدون تامین نمودن مبلغی تحت عنوان خسارت احتمالی، صدور اجراییه، محاسبه خسارت تاخیر تادیه از تاریخ صدور چک و … می بایست دادگاه ها نسبت به پذیرش و استماع دعوای الزام به ثبت چک صیادی در سامانه مبادرت نمایند
دادخواست الزام به ثبت چک در سامانه صیاد
بنا بر توضیحاتی که به آن پرداختیم و اتفاق نظر حقوقدانان مبنی بر عدم امکان طرح دعوی با موضوع الزام به ثبت چک در سامانه صیاد، در این خصوص شخصی که دارنده چکی که در سامانه صیاد شده است می بایست دادخواست مطالبه وجه چک با نمونه متن این خواسته اقامه نماید:
به موجب كپی مصدق فقره چك تقدیمی به شماره /شماره های به تاریخ /تاریخ های عهده بانك شعبه “نام شهرستان” اینجانب مبلغ ریال از خوانده/خواندگان طلبكارم كه نامبرده /نامبردگان با وصف مراجعات مكرر و حلول اجل وسر رسید از تادیه و پرداخت آن خودداری می كنند فلذا مستندا به مواد 198 قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی وانقلاب در امور مدنیو 310 قانون تجارت رسیدگی و صدور حكم محكومیت خوانده /خواندگان به پرداخت مبلغ خواسته به میزان ریال به انضمام كلیه خسارات قانونی و هزینه دادرسی در حق اینجانب مورد استدعاست
سلام آقای وکیل حاتمی خسته نباشید. من چند تا چک صیادی دارم که از یک نفر که چند تا از چکارو ضامن امضا کرده. هزینه وکالتتون را می فرمایید که زحمتشو به شما بدم
سلام عرض ادب و احترام آیا میتوان برای چک صیادی برگشتی، تقاضای صدور اجرائیه نسبت به صادرکننده و ضامن(امضا کننده پشت چک) به طور تضامنی نمود؟ اگر میتوان، در شرح دادخواست نیز باید به نحوه تضامنی بودن چک اشاره کرد و از قاضی تقاضای صدور اجرائیه نسبت به هر دو نفر را خواست؟ با تشکر
درود وقت بخیر، شما صرفا می توانید نسبت به شخص صادر کننده، از طریق درخواست اجراییه اقدام نمایید، برای مطالبه چک از شخص ضامن نیاز به طرح دادخواست مطالبه وجه چک و رسیدگی در دادگاه می باشد
من از یه شخصی چک صیادی گرفتم منتها محل نداره و اونم از کس دیگری گرفته و به من انتقال داده منتها پشت چک امضا نکرده ایا این شخص هم مسولیتی داره یا فقط صاحب چک
درود وقت بخیر، در صورت ثبت انتقال چک صیادی در سامانه صیاد و همچنین برگشت یا دریافت گواهی عدم پرداخت در مهلت 15 تا 45 روزه (بنابر مسافت) از زمان تاریخ مندرج در چک و همچنین طرح دعوا ظرف مهلت یک سال از تاریخ برگشت، امکان طرح دعوای مطالبه وجه چک علیه ظهرنویس یا انتقال دهنده برای شما نیز علاوه بر درخواست صدور اجراییه علیه صادرکننده چک فراهم می باشد. موفق باشید
درود، در صورتی که دارنده چک را به صورت قانونی انتقال (ظهرنویسی) نموده باشد و این انتقال را در سامانه چک های صیاد ثبت نموده باشد پاسخ مثبت است در غیر اینصورت خیر، امکان درخواست اجراییه فراهم نیست. موفق باشید
محمد حاتمی فر وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی، فعالیت پیوسته خود را در پرونده های متعدد حقوقی از جمله دعاوی مربوط به املاک و مستغلات، قراردادها، مطالبات مالی، ثبتی، شهرداری و همچنین جرایم علیه اموال از قبیل کلاهبرداری، خیانت در امانت و انتقال مال غیر معطوف نموده و با ارائه مشاوره های مربوطه با نهایت دقت نظر قصد داشته که جهت پیشبرد امور حقوقی افراد بهترین راهکارها را ارائه نماید
پرسش خود را از وکیل می توانید از همین طریق مطرح نمائید، مراجعه کنندگان در نظر داشته باشند که نتیجه پاسخدهی وکیل به پرسش ها از طریق پیامک به اطلاع شما عزیزان خواهد رسید
پیگیری سوال
پس از اطلاع رسانی از طریق پیامک می توانید با وارد نمودن شماره موبایل خود نسبت به مشاهده پاسخ ارائه شده توسط وکیل اقدام نمائید
مراجعه کنندگان گرامی شما می توانید برای مشاوره حقوقی به صورت حضوری از طریق تعیین نوبت آنلاین اقدام به اخذ نوبت نمایید، همچنین می توانید پرسش خود را به صورت 24 ساعته آنلاین با وکیل پایه یک دادگستری در میان گذاشته و از همان طریق پاسخ خود را اخذ نمائید.